deterrimus et ex hac vel optimatium
vel factiosa tyrannica illa vel regia vel etiam persaepe popularis, itemque ex ea genus aliquod ecflorescere ex illis, quae ante dixi, solet, mirique sunt orbes
et quasi circumitus in rebus publicis commutationum
et vicissitudinum; quos cum cognosse sapientis est,
tum vero prospicere inpendentis in gubernanda re publica moderantem cursum atque in sua potestate retinentem magni cuiusdam civis et divini paene
est viri. Itaque quartum quoddam genus rei publicae
maxime probandum esse sentio, quod est ex his, quae
prima dixi, moderatum et permixtum tribus.
ch. 30
Hic Laelius: Scio tibi ita placere, Africane; saepe
enim ex te audivi; sed tamen, nisi molestum est, ex
tribus istis modis rerum publicarum velim scire quod
optimum iudices. Nam vel profuerit aliquod ad cog
ch. 31
et talis est quaeque res publica, qualis
eius aut natura aut voluntas, qui illam regit. Itaque
nulla alia in civitate, nisi in qua populi potestas
summa est, ullum domicilium libertas habet; qua
-- -- quidem certe nihil potest esse dulcius, et quae, si aequa
non est, ne libertas quidem est. Qui autem aequa
potest esse, omitto dicere in regno, ubi ne obscura
quidem est aut dubia servitus, sed in istis civitatibus,
in quibus verbo sunt liberi omnes? ferunt enim
suffragia, mandant inperia, magistratus, ambiuntur, rogantur, sed ea dant, quae, etiamsi nolint, danda sint,
et quae ipsi non habent, unde alii petunt; sunt enim
expertes imperii, consilii publici, iudicii delectorum
iudicum, quae familiarum vetustatibus aut pecuniis
ponderantur. In libero autem populo, ut Rhodi, ut
Athenis, nemo est civium, qui
ch. 32
